بیماری آلوپسی چیست؟
بیماری آلوپسی (بیماری خود ایمنی ریزش مو) در اصطلاحات پزشکی به معنای ریزش یا کاهش موی سر و دیگر نقاط بدن است.
این عارضه می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند : عوامل هورمونی، عوارض دارویی، ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های خودایمنی، بیماری‌های مربوط به غدد مانند بیماری‌های تیروئیدی به وجود آید. خیلی افراد گمان می‌کنند که این اتفاق ممکن است در اثر فشار روانی در فرد ایجاد شود. اما طبق تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است ، مدرکی دال بر این عامل مشاهده نشده است.
علل ایجاد بیماری آلوپسی
آلوپسی یا ریزش مو با توجه به اطلاعات روزمره پزشکی ، اساسا به خاطر اختلال در تیروئید به وجود می‌آید که به عدم تعادل هورمونی بدن منجر می‌شود.
این وضعیت در واقع عدم تعادل سطح هورمون‌هایی است که از معیوب شدن فولیکول‌های مو جلوگیری می‌کنند.
بعضی از عوامل دیگر نیز وجود دارند که به آلوپسی یا ریزش مو منجر می‌شوند که عبارتند از:
- شرایط محیطی
- سن و سال
- استرس
- بیش از حد سیگار کشیدن
- ژنتیک
- اثرات جانبی مصرف بعضی از داروها
مراحل اولیه آلوپسی چیست؟
آلوپسی عارضه‌ای است که به فولیکول‌های مو حمله می‌کند. این بیماری در اثر عوامل مختلفی همچون مشکلات هورمونی، عوارض دارویی، مشکلات تیروئیدی و یا بیماری‌های خود ایمنی بروز می‌نماید. این بیماری به اشکال مختلفی رخ داده و در سطوح مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. آلوپسی آره آتا در وهله نخست فولیکول‌های مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اما در برخی شرایط این بیماری را میتوان با تغییراتی در ناخن‌ها مشاهده نمود.
بیماری آلوپسی معمولاً با ریزش ناگهانی و تکه‌ای موهای سر آغاز می‌گردد؛ اما این بیماری می‌تواند موهای سایر نواحی بدن مانند ریش، ابروها و یا مژه‌ها را دچار ریزش کند. آلوپسی ممکن است به صورت ناگهانی و در مدت چند روز یا چند هفته بروز پیدا کند. همچنین علائم و نشانه‌های اولیه این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سوزش و خارش پوست
- التهاب پوست
- شکننده شدن موها
- تغییر ضخامت موها
شایان ذکر است که مشاهده هریک از این علائم به صورت مجزا نمی‌تواند مبنی بر ابتلا به آلوپسی باشد. بدین ترتیب، در صورت مشاهده این علائم، برای ارزیابی دقیق‌تر می‌بایست به یک متخصص پوست و مو مراجعه شود.
انواع بیماری آلوپسی
آلوپسی بر حسب علت و شدت به 4 نوع تقسیم بندی می‌شود.
- در نوع اول آن موها به صورت تکه تکه (منطقه ای) و در نواحی محدود می ریزد
- در نوع دوم آن موهای حاشیه سر (دور مو، پشت سر، پشت گوش) ریخته می شود. در این نوع پاسخ به درمان، تاثیر خوبی ندارد.
- نوع سوم از این بیماری «توتالیس» است که ممکن است در این نوع از بیماری، موهای ابرو، مژه و بدن حفظ شود
- در نوع چهارم بیماری (یونیور سالیس) تمامی موهای بدن ریخته می شود؛ به طوری که حتی یک مو نیز در بدن باقی نمی ماند.
و درنوع شدید از بیماری، مقاومت به درمان بسیار زیاد است. گفته می شود اگر شروع بیماری از دوران طفولیت باشد، نتایج آن بد است و به ندرت درمان می شود.
افرادی که از سنین پایین دچار این بیماری می شوند، معمولا شدت بیماری شان بیشتر از افراد دیگر است. همچنین به گفته محققان این بیماری در اشخاصی که دارای برخی از اگزماهای سرشتی (درماتیت آتوپیک) هستند، می تواند شدت بیشتری داشته باشد.
روش‌های موثر در درمان بیماری آلوپسی
بیماری آلوپسی ناشی از اختلال سیستم ایمنی است؛ به اصطلاح، سیستم ایمنی به دلایل مختلفی فولیکول‌های مو را به عنوان تهدیدی تشخیص می‌دهد و به آنها حمله می‌کند. نتیجتاً، موها به صورت گسترده‌ای ریزش می‌کنند. این واکنش ایمنی باعث ریزش مو می‌شود، اما جالب است که فولیکول‌های مو در این فرآیند آسیب نمی‌بینند و امکان رشد مجدد موها وجود دارد. نیاز به درمان بسته به شدت بیماری متفاوت خواهد بود و در موارد خفیف، نواحی خالی به صورت موقت ظاهر می‌شوند و موها مجدداً رشد می‌کنند. در این شرایط، معمولاً به درمان خاصی نیاز نیست.
درمان‌های موضعی مانند استفاده از انواع کرم‌ها و داروها می‌تواند در رفع این مشکل کمک کند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که تأثیر این داروها و کرم‌های موضعی معمولاً مختصر است و ممکن است به مزیت طولانی مدتی منجر نشود. برخی از پزشکان از روش تزریق داروهای ضد التهاب استروئیدی نیز استفاده می‌کنند که این روش ممکن است موثر باشد، اما دارای عوارض جانبی زیادی است و نمی‌توان به مدت طولانی از آن استفاده کرد.
هرچند در حال حاضر هیچ روشی به عنوان درمان قطعی برای بیماری آلوپسی توصیه نشده است، اما این نشانه‌ای از عدم قابلیت درمان آلوپسی نیست. در واقع، روش‌های مختلفی جهت رفع این مشکل در حال استفاده هستند و با پیشرفت‌های کنونی، نتایج رضایت‌بخشی در بهبود وضعیت طاسی‌ها و ریزش موها به ثبت رسانده‌اند. یکی از موثرترین روش‌ها برای برطرف کردن مشکلات ناشی از بیماری آلوپسی، پیوند مو است که با استفاده از فناوری‌های کنونی تا حد زیادی به بهبود وضعیت موها کمک کرده است
چگونه می توانم از آلوپسی جلوگیری کنم؟
با خودداری از مصرف فرآورده‌های شیمیایی که به مو یا پوست آسیب می‌رسانند و اعمال یک رژیم غذایی مناسب میتوان احتمال ابتلا به این عارضه را کاهش داد. همچنین در صورت مشاهده علائم آلوپسی، مراجعه زودهنگام به یک متخصص پوست و مو نیز اقدامی مؤثر خواهد بود.
آیا بیماری آلوپسی واگیردار است؟
پاسخ ساده است؛ زمانی که ریشه‌ی یک بیماری اختلالات ژنتیکی باشد، دلیلی برای واگیردار بودن آن وجود ندارد.
منشا بیماری آلوپسی هیچ‌گونه ویروس یا میکروبی نیست؛ بنابراین هیچ احتمالی برای انتقال آن از فردی به فرد دیگر وجود ندارد.
امروزه با پیشرفت پزشکی در زندگی و رعایت سلامتی و بهداشت میتوان تعداد زیادی از بیماری های پوستی را درمان و از شیوع آنها جلوگیری کرد.